Czas Emancypantek to strona poświęcona różnym stronom życia kobiet w drugiej połowie XIX wieku. Jest próbą odtworzenia tamtego świata na podstawie różnego rodzaju materiałów źródłowych – wszelkiego rodzaju pamiętników, poradników, podręczników etykiety, felietonów gazetowych, obrazu prezentowanego w pismach dla kobiet, specjalistycznych artykułów medycznych i prawnych, a także powieści „wychowawczych” (nie zawsze wybitnych literacko, ale zawsze wyraźnie ukazujących wzory pozytywne i negatywne).
Celem strony nie jest nadawanie przeszłości pozytywnego ani negatywnego wydźwięku. Wychodzi z założenia, że kiedyś żyło się nie tyle lepiej czy gorzej, co inaczej – i chce jak najstaranniej pokazać, jak. Odtwarzany obraz ma być w miarę możliwości jak najbardziej obiektywny, nadawanie mu interpretacji to już czyjaś inna sprawa.
Materiały pochodzą głównie (chociaż nie wyłącznie) z terytorium Królestwa Polskiego. Ponieważ konieczne było nadanie jakichś ram czasowych, przyjęto daty powstań: 1863-1905.
Wszystkie cytaty zostały przytoczone dosłownie, bez zmian, z zachowaniem oryginalnej pisowni, ortografii i interpunkcji. Każdy zestaw cytatów jest systematycznie rozbudowywany.
O sukniach balowych marzyły po nocach dorastające panienki. Były to z reguły kreacje ze zwiewnych materiałów, zdobione riuszkami i falbankami, przystrajane kwiatami, głęboko wydekoltowane, z krótkimi rękawkami i z długim trenem. Toaletę uzupełniały długie rękawiczki, balowe pantofelki, wachlarz i okrycie. Fryzura musiała być także starannie ułożona i odpowiednio przybrana w sposób harmonizujący z suknią.
Większość dorastających panienek marzyła o swoim pierwszym balu i przygotowanej dla niego stosownej balowej toalecie. Bale bywały wspaniałymi wydarzeniami, pełnymi dam we wspaniałych sukniach z kosztownych materii i w migocącej biżuterii. Te stroje były jednak dla panienek niedostępne. Zasady skromności stosowane do panieńskiego stroju dotyczyły także ubrań balowych.
Damskie fryzury zmieniały się oczywiście przez lata, ale pozostawały nieodmiennie skomplikowane. Wymagały też często różnego rodzaju rusztowań i poduszek, by nadać im właściwy kształt, a także dopinanych włosów. Ułożenie każdej z nich – poza najprostszymi – wymagało pomocy drugiej osoby, a i ta często musiała być odpowiednio wyszkolona. Damom z reguły pomagały pokojówki, przy bardziej uroczystych okazjach korzystano z pomocy fachowego fryzjera.
Skomplikowane fryzury, zwłaszcza uroczyste, wymagały posiadania długich, gęstych i zdrowych włosów. Nie wszystkie kobiety mogły się jednak takimi włosami poszczycić. Te, które natura wyposażyła mniej hojnie były zmuszone uciekać się do użycia różnego rodzaju podkładek z krepiny, albo wprost tzw. „sztucznych włosów”.
Nieodzowną zabawką dla dziewczynki była lalka. Nie miała ona jednak wartości czysto rozrywkowej – jej celem było także rozwijanie w małej właścicielce niezbędnych umiejętności oraz zamiłowania do nich. Przede wszystkim ubierając swoją lalkę, wprawiała się w szyciu, szydełkowaniu i innych robótkach. Dlatego zalecano matkom, aby kupowały córkom lalki bez bogatego stroju, aby z jednej strony zachęcać dziewczynki do uszycia im garderoby własnoręcznie, a po drugie nie rozbudzać niepotrzebnie pośredniego zamiłowania do strojów, które mogło się z czasem przerodzić w chęć strojenia siebie.
Retusz był obowiązkowym elementem wywoływania i wykańczania zdjęć, a każdy zakład fotograficzny korzystał z usług retuszerów. Było to zajęcie wymagające zdolności artystycznych, pewnej znajomości anatomii i pewnej ręki, a także biegłości w posługiwaniu się specjalistycznymi narzędziami.
Sporo kobiet zajmowało się retuszem fotografii. Niestety, wynagrodzenia nie były wysokie.
Do nowych zawodów, które uważano za stosowne dla kobiet, zaliczała się fotografia. Nie był to zawód wiążący się z wielkim wysiłkiem fizycznym, wymagał za to pewnego zmysłu artystycznego – a zawody artystyczne uważano z reguły za właściwe dla kobiet. Oczywiście zajęcie się zawodowo fotografią wymagało fachowej edukacji, o którą nie było zbyt łatwo, a także znacznej inwestycji w wyposażenie atelier. Nie był to więc zawód dostępny dla wszystkich.
Niedawno wynaleziona i dopiero się rozpowszechniająca fotografia była nowym elementem, do którego należało dostosować etykietę. Z jednej strony była ona jeszcze dość kosztowna i trudno dostępna (im bliżej końca wieku, tym powszechniejsza i tańsza się oczywiście stawała) – z drugiej była o wiele łatwiejsza do uzyskania i tańsza niż portret.
Czas na przetwarzanie żurawin był późną jesienią oraz zimą i wczesną wiosną (za najlepsze uważano przemarznięte). Przygotowywano z nich głównie soki i galarety, a także konfitury. Często pojawiał się również kisiel z żurawin.
Sprawa rozszerzenia edukacji kobiet miała także swoich przeciwników. Oczywiście nikt nie wypowiadał się przeciw kształceniu kobiet w ogóle, nie wszyscy natomiast uważali, że poszerzenie zakresów edukacji jest właściwe. Szczególny opór był przeciwko udostępnianiu kobietom edukacji wyższej.
Wdowieństwo było dla kobiety szczególnym stanem. Wiązała się z nim osobista tragedia, a często także pogorszenie warunków życia (w najgorszych przypadkach całkowity brak środków do życia).
Z drugiej strony od wdowy oczekiwano jako niemal oczywistości, że wyrzeknie się wielu rozrywek i przyjemności. Obyczaj nakładał na nią najdłuższą żałobę ze wszystkich, a spodziewano się, że także po jej oficjalnym zakończeniu pozostanie przy strojach o stonowanych i ciemniejszych barwach. Zakładano, że mocno ograniczy życie towarzyskie, poświęcając się dzieciom lub dobroczynności, oraz pielęgnowaniu pamięci zmarłego męża.
Pomimo postępów medycyny śmiertelność wśród dzieci pozostawała wysoka. Dzieci zabijały liczne choroby, łatwo także ulegały niebezpiecznym wypadkom. Sytuację pogarszał często brak higieny i właściwego odżywiania.
